BENİM DUYGUM, SENİN DUYGUN, ONUN DUYGUSU, DUYGULARIMIZ ADLI Rehberlik ve Sanat, Türkçe, Oyun ve Drama ile Bütünleştirilmiş Büyük ve Küçük Grup Etkinliği

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM PROGRAMI (2012)

REHBERLİK DERSİ ETKİNLİK PLANI

Etkinliğin Adı	BENİM DUYGUM, SENİN DUYGUN, ONUN DUYGUSU, DUYGULARIMIZ
Etkinlik türü	Rehberlik ve Sanat, Türkçe, Oyun ve Drama ile Bütünleştirilmiş Büyük ve Küçük Grup Etkinliği
Yaş Grubu	48-66 ay
Etkinliği Hazırlayan	Uzman Psikolojik Danışman Mahmut BEKTAŞ
Yeterlilik Alanı- Kazanım ve Açıklaması	Yeterlilik Alanı: KENDİNİ KABUL Kazanım No: 27 BİR OLAY YA DA DURUMLA İLGİLİ DUYGULARINI AÇIKLAR. Açıklaması: Bir olay ya da durumla ilgili olarak duygularını fark etmesi, duygusunun nedenlerini sorgulaması, bunu uygun yollarla ifade etmesi beklenmektedir. Gerek sınıf ortamında gerekse aile ortamında rahatsız olduğu olay ya da durumda öncelikle duygu ve düşüncelerini uygun şekilde ifade etmesinin kişiler arası ilişkileri olumlu yönde etkileyeceği vurgulanmalıdır. Bununla ilgili sınıf ortamında çeşitli drama çalışmaları yapılarak yaşantısına aktarması sağlanmalıdır. Çocukların yaşadığı olay, durum ya da herhangi bir kişinin davranışı ile ilgili yaşadığı kendisini mutlu eden duyguları da ifade etmesinin önemi vurgulanmalıdır. Örneğin; kendisine yardım edildiğinde – bana yardım ettiğin için çok mutlu oldum- demesi gibi. Kazanım No: 28 TEMEL DUYGULARIN (MUTLU, ÜZGÜN, KIZGIN, KORKU, ŞAŞKINLIK) DIŞINDAKİ DUYGULARIN NELER OLDUĞUNU SÖYLER. Açıklaması: Bireylerin, kendini kabul ve kendini ifade etmede, başkaları ile kurduğu ilişkilerde duyguları fark etmesi, anlamlandırması iletişimini ve ilişkilerini güçlendirir. Temel duyguların dışındaki duyguları fark etmesi, bunu iletişimine ve ilişkilerine yansıtması çocuğun kendini daha doğru ifade etmesini, başkalarını da daha doğru anlamasına temel oluşturur. Burada temel duyguların dışında şaşkınlık, kırgınlık, heyecan, öfke, gurur, alınganlık, hayranlık, hüzün, sevinç, şefkat vb. duyguların olduğunu da bilmesi beklenmektedir.
Etkinliğin Okul Öncesi Programı (2012) Kazanımları ve Göstergeleri	BİLİŞSEL ALAN Kazanım 19. Problem durumlarına çözüm üretir. (Göstergeleri: Problemi söyler. Probleme çeşitli çözüm yolları önerir.  Probleme yaratıcı çözüm yolları önerir.) DİL ALANI Kazanım 5. Dili iletişim amacıyla kullanır. (Göstergeleri: Konuşma sırasında göz teması kurar. Jest ve mimikleri anlar. Konuşurken jest ve mimiklerini kullanır. Konuşmayı başlatır. Konuşmayı sürdürür. Konuşmayı sonlandırır. Konuşmalarında nezaket sözcükleri kullanır. Sohbete katılır. Konuşmak için sırasını bekler. Duygu, düşünce ve hayallerini söyler. Duygu ve düşüncelerinin nedenlerini söyler.) SOSYAL-DUYGUSAL ALAN Kazanım 3. Kendini yaratıcı yollarla ifade eder. (Göstergeleri: Duygu, düşünce ve hayallerini özgün yollarla ifade eder.) Kazanım 4. Bir olay ya da durumla ilgili olarak başkalarının duygularını açıklar. (Göstergeleri: Başkalarının duygularını söyler. Başkalarının duygularının nedenlerini söyler. Başkalarının duygularının sonuçlarını söyler.) Kazanım 5. Bir olay ya da durumla ilgili olumlu/olumsuz duygularını uygun yollarla gösterir. (Göstergeleri: Olumlu/olumsuz duygularını sözel ifadeler kullanarak açıklar. Olumsuz duygularını olumlu davranışlarla gösterir.) Kazanım 15. Kendine güvenir. (Göstergeleri: Grup önünde kendini ifade eder. Gerektiği durumlarda farklı görüşlerini söyler.)
Materyaller	Duyguları anlatan resimler, kâğıt, çeşitli boya kalemleri, fotoğraf makinesi
Sözcükler
Kavramlar	Duygular: sevinç, üzüntü, korku, öfke, şaşkınlık, heyecan, utanma, vb.
Ortam	Sınıf ortamı
Etkinlik Süreci (Öğrenme Süreci) Öncesindeki Ön Hazırlık	1.       Öğretmen bir gün önce gazetelerden, dergilerden ve internetten elde ettiği farklı duygulara ilişkin resim ve fotoğrafları sınıfa getirir. 2.       Öğretmen sevinç, öfke, üzüntü, korku duygularını gösteren resimler hazırlar. Resimlerin aynı olmasına dikkat eder. Örneğin eğer sınıf sayısı 20 ise her bir duygudan beşer tane aynı resimleri ve resimlerin altında yer alan bu duyguların isimlerini gösteren kartları önceden hazırlar.
Öğrenme Süreci	1.       Öğretmen tüm çocukları U biçiminde oturtarak bugün yaşadığımız duygular ve bunları nasıl gösterdiğimiz hakkında konuşacaklarını söyler. Aşağıdaki soruları sorarak öğrencilerin konu ile ilgili görüşlerini ifade etmelerini sağlar. ·         Bugün okula gelirken kendini nasıl hissettin? ·         Ne olursa mutlu olursun? ·         Ne olursa sevinirsin? ·         Ne olursa korkarsın? ·         Seni neler öfkelendirir? ·         Seni neler heyecanlandırır? ·         Seni neler şaşırtır? ·         Ne olduğunda utanırsın? 2.       Daha sonra öğretmen öğrencilerin ayağa kalkmasını ve sınıf içinde yürümelerini ister. Komutuyla birlikte herkesin olduğu yerde durmasını ve kendisini dinlemesini ister. Öğrenciler yürümeye ve serbestçe hareket etmeye başladıklarında öğretmen öğrencilerden durmalarını ister. Kendisinin söylediği gibi yürümelerini ister. Öğretmen şu gibi yönergeleri verebilir: ·         Sabah kalktınız ama okula geç kalmak üzeresiniz. Telaşlı bir şekilde yürüyün. ·         Babanız sizi lunaparka götürüyor. Heyecanlı bir şekilde yürüyün. ·         Sokakta yürürken karşıda seni korkutan bir hayvan var. Korkmuş gibi yürüyün. ·         Öğle yemeği hazırlanmış ve çok acıkmışsın, karnın gurulduyor. Acıkmış gibi yürüyün. ·         Arkadaşın elinden oyuncağını aldı. Çok öfkelendin. Öfkelenmiş gibi yürüyün. ·         Deden köyden gelmiş ve sana bir oyuncak almış, çok sevinçlisin. Sevinçli gibi yürüyün. ·         Öğretmen başka duygularla ilgili de yönerge verebilir. Öğretmen bu yönergeler sırasında çocukların fotoğraflarını çeker. 3.       Öğretmen şimdi de onlarla birlikte bir oyun oynayacaklarını söyler. Öğretmen herkesin müzik eşliğinde yürüyeceğini ve dans edeceğini söyler. Müzik durduğunda öğretmen hangi sayıyı söylerse o kadar öğrencinin hemen bir grup oluşturması gerektiğini söyler. Müziği açar ve sırayla 2-3-4-2-3-4-5 sayılarını söyler ve öğrencilerin söylenen sayı kadar kişiyle bir grup oluşturmalarını sağlar.  En sonunda da öğretmen sınıfın dört eşit gruba ayrılması için uygun olan sayıyı söyler (örneğin sınıf mevcudu 20 ise 5 sayısını söyler. 4.       Öğretmen öğrencileri dört eşit gruba ayırır. Her bir gruba daha önceden hazırladığı sevinç, öfke, korku ve üzüntü kartlarını dağıtır. Bu kartlarda hangi duyguların olduğunu sorar. Daha sonra da her bir kartı sırayla göstererek öğrencilerin o kartı öğrenmelerini sağlar. Daha sonra da öğrencilerin birer sandalye almalarını ister. Sandalyeleri U biçiminde yerleştirdikten sonra onlara şimdi meyve sepetine benzeyen bir oyun oynayacaklarını ama oyunun isminin Duygu sepeti olduğunu söyler. Öğretmen hangi duyguyu söylerse o duygu kartına sahip olanların yer değiştirmeleri gerektiğini söyler. Öğretmen tüm duyguları söyleyerek öğrencilerin yer değiştirmelerini sağlar. Bazen de duygu sepeti diyerek tüm öğrencilerin yer değiştirmesini sağlar. 5.       Öğretmen çocukların ikişerli grup oluşturmalarını ister. Eş olanlardan birinin ayna diğerinin de aynaya bakan kişi olduğunu söyler. Aynaya bakan kişinin üzgün, korkmuş, öfkeli ve sevinçli yüz şekilleri yapmasını ve aynanın da bunun aynısını yapmalarını ister. 6.       Öğretmen, öğrencilerin bir halka oluşturmalarını ister. Aşağıdaki durumları söyleyerek öğrencilerin bu durumları yüzlerinde göstermelerini ister. ·         Öğrencilere, mutlu bir insanın yüzünün nasıl olacağını sorar. Onlardan mutlu bir yüz göstermelerini ister. Yüzlerinde büyük bir gülümseme olsun. Kocaman bir gülümseme. ·         Daha sonra öğrencilere, üzgün bir insanın yüzünün nasıl olacağını sorar. Onlardan üzgün/mutsuz bir yüz göstermelerini ister. Yüzlerinde büyük bir üzüntü olsun. ·         Öğrencilere, korkmuş bir insanın yüzünün nasıl olacağını sorar. Onlardan korkmuş bir yüz göstermelerini ister. Yüzlerinde büyük bir korkma olsun. Kocaman bir korkma. ·         Öğrencilere, öfkeli bir insanın yüzünün nasıl olacağını sorar. Onlardan öfkeli bir yüz göstermelerini ister. Yüzlerinde büyük bir öfke olsun. Kocaman bir öfke. 7.       Öğrencilere aşağıdaki soruları sorun ve bu durumda ne hissettiklerini yüzlerinde göstermelerini isteyin: ·         Köpeğinizin evden kaçtı. ·         Bugün senin doğum günün. ·         Bugün yeni bir şey öğrendin. ·         Yürürken yere düştün ve arkadaşların sana güldü. ·         Birileri en sevdiğin oyuncağını senden izinsiz almış. ·         Arkadaşın seninle oynamak için evinize gelecek. ·              8. Öğretmen çocuklardan masalarına geçmelerini ister. Onlara duygular hakkında resimler yapacaklarını söyler. Öğretmen daha önceden hazırladığı resimleri (gazetelerden ya da internetten) sırayla gösterir. Öğrencilere sırayla resimdeki kişinin nasıl hissettiği sorulur. Daha sonra çocuklara bu kişinin neden mutlu/üzgün/kızgın vs. olabileceğini sorar. Çocuklara, kendilerinin ne zaman mutlu/üzgün/kızgın olduklarını, mutlu olduklarında ne yaptıklarını, yüzlerinde nasıl bir ifade olduğu sorar. Daha sonra çocuklara resim kâğıtları ve boyaları dağıtılır, onlardan kendi duygularına (mutlu, kızgın, üzgün) neden olan bir olayın resmini yapmaları söylenir. Resimler bittikten sonra çocuklardan duygulara neden olan durumların ne olduğu ve duyguların sonuçlarını açıklamaları istenir. ·             9. Öğrencilere ne olursa aşağıdaki duyguları yaşayabileceklerini sorun. • Mutlu • Kızgın • Şaşırmış • Heyecanlı • Şok • Utangaç   10.Öğrenciler öfkeli olduklarında genelde ne yaptıklarını sorun. Bu yaptıklarının işe yarayıp yaramadığı hakkında düşünmelerini isteyin. Birine kızdıklarında bunu başkalarına nasıl anlatabileceklerini tartışın. Sağlıklı öfke ifade etme tepkilerini vurgulayın. Aşağıdaki durumlarda daha başka neler yapılabileceğini tartışın: • Bir çocuk annesiyle birlikte markete gitmiş. Ondan kendisine şeker ya da çikolata almasını istemiş. O da alamayacağını söylemiş. Çocuk da ağlamaya ve annesine tekme atmaya başlamış. • Çocuk öğretmen ders anlatırken, öğretmenini dinlemiyormuş. Çünkü evden getirdiği oyuncağıyla oynuyormuş. Öğretmen de onun oyuncağını elinden almış. 11. Öğretmen öğrencilere duygulara ilişkin bir kitap okur ve kitap hakkında çocuklara sorular sorar. ( örnek Üzüntüden Mutluluğa Duygularınız adlı TÜBİTAK Yayınlarından çıkan kitap okunabilir). 12. Etkinlik değerlendirme soruları sorularak tamamlanır.
Değerlendirme	Değerlendirme için aşağıdaki sorular öğrencilere yöneltilir ve öğrencilerin konu hakkında düşünmeleri sağlanır. Bugün kendini nasıl hissediyorsun? Bugünkü etkinliğimizde en sevdiğiniz şey neydi? Bugün sizi üzen ne oldu? Korkutan, öfkelendiren ne oldu? Bugün hangi duygular hakkında konuştuk? Üzülen birine nasıl davranmalıyız? Öfkelenen birine, korkan birine ve sevinen birine nasıl davranmalıyız? Öfkemizi nasıl gösterirsek karşımızdaki kişiye zarar vermemiş oluruz? Vb.
Aile katılımı	Ailelere çocuklarıyla duygular hakkında konuşmaları istenebilir. Çocuklarıyla birlikte bir film izlemeleri ve bu filmdeki kahramanların hangi duyguları yaşadıkları hakkında sohbet etmeleri istenebilir.
Uyarlama